Rekneark

I følgje Høiland & Wølner (2007) kan ein jobbe med rekneark i alle fag og på alle trinn(2007:158). Arbeid med rekneark på tvers av fag gir moglegheiter. I dette inlegget vil ein kunne sjå to døme der rekneark kan nyttast i andre fag enn matematikk.

Mange opplever matematikk som eit heilt anna språk og kan difor vere svært vanskeleg. Det er ikkje uvanleg å tenke matematikk når omgrepet rekneark blir sagt og rekneark kan for mange vere eit negativt ladda ord (Høiland & Wølner, 2007). I LK06 står det sentralt at ein skal jobbe med matematikk på tvers av fag (Kunnskapsløftet, 2008). Matematikk er ein grunnleggande ferdigheit og det å arbeide med rekneark vil ikkje berre vere med på å stimulere matematiske ferdigheiter, men også arbeidet med den 5. grunnleggande ferdigheita, som er digital kompetanse.

 __________________________________________________________

Kjeldeliste

Høiland, T & T.A Wølner (2007): Fra digital ferdighet til kompetanse. Gyldendal norsk forlag as

Kunnskapsløftet(2008): Kunnskapsløftet - fag og læreplaner i grunnskolen. Pedlex norsk skoleinformasjon

Digitale læringsmiljø

Erik Prinds (1999) er opptatt av at det ikkje skal dannast digitale skiljer i samfunnet og påpeikar at skulen er den eineste samfunnsinstitusjonen som kan sikre bred digital kompetanse (Prinds, 1999). For å unngå dette skiljet i samfunnet står det difor sentralt at vi som IKT veiledrar har fokus på at elevane beherskar dei digitale verktøya både teknisk og analytisk. Me må legge opp til undervisningsmetode der digitale verktøy gir merverdi slik at elevane ser at arbeidet med digitale verktøy og digital kompetanse i undervisninga vil gje ein ny og annleis oppleving.

Prinds (1999) delar undervisninga inn i tre læringsrom; Undervisnings-, trenings og studierommet. Romma er ikkje tre fysiske avskilde rom, men dei representerar ulike måter å organisere ein læringsprosess. Rommene har gitte elev - og lærerroller og i enkelte digitale verktøy vil være mer relevante i visse rom enn andre. Arbeid med IKT i undervisninga kan difor inngå i dei tre romma på ulike måtar.

Undervisningsrommet - digitale verktøy;- Presentasjonsverktøy som powerpoint, digitale tavler, overhead eller bruke google dokumenter som informasjonbase. Treningsrommet - digitale verktøy; - internett og google dokumenter. Studierommet - digitale verktøy; digitale stillbildekameraer, audacity, photostory, picasa og picnic.



______________________________________________________________
Kjeldeliste

Prinds, E (1999):  Rum til læring. Center for Teknologistøttet Uddannelse: København

Personvern og opphavsrett

 

I dette innlegget blir det tatt utgangspunkt i bileta ovanfor gjennom å svare på dette kompetansemålet i norsk etter 10.trinn:

«elevene skal kunne «gjøre rede for grunnleggende prinsipper for personvern og opphavsrett knyttet til publisering og bruk av andres tekster[1]» (Kunnskapsløftet, 2008:25).

Det står sentralt i LK06 at elevane i grunnskulen skal ha kjennskap til emnet. Det er difor ein føresetnad at ein som lærar bør ha kunnskap innanfor dette området.  

For at ein skal kunne greie ut om emnet (personvern og opphavsrett) og opparbeide seg ein forståing rundt dette er det viktig at elevane kjenner til omgrepet «åndsverk» og innhaldet i «åndsverkloven.» Når ein oppnår kunnskap omkring omgrepet «åndsverk» vil ein forstå at i denne samanhengen dreiar det seg om fotografiske bileter som ikkje når kravet til det som blir kalla eit åndsverk. Sjølv om dette biletet ikkje når verkshøydekravet[2] står opphavsretts- og personvernspørsmålet likevel sentralt, dette fordi det blir teke bilete av ein person.

Resultatet av desse spørsmåla « Kan ein publisere biletea? Kvifor/kvifor ikkje? Kva må eventuelt til for at ein skal kunne publisere det?» vil gje eit grunnleggande svar i forhold til kompetansemålet.

Er det du som har teke dette biletet, er det du som er skaparen og dermed har opphavsretten. Viss ikkje kan det publiserast så lenge ein har fått tillatelse frå den som har opphavsretten til biletet (eineretten varer i fotografen sin levetid og 15 år etter fotografen sin død), men med dette fotografiske biletet må ein også ta omsyn til personvern, dette fordi den avbilda er i fokus. Det betyr at ein ikkje kan offentliggjere bileta utan samtykke frå den avbilda sidan den er hovudsaka, hadde dei ikkje vore det kunne fotografen ta den avgjersla. Sjølv om dette er ein enkel regel å forholde seg til finst det likevel unntak jfr. «Åndsverkloven» i kapittel § 45c (Lovdata, u.d).  

I tillegg til dette er det svært viktig å merke seg at publiseringa skal ikkje på nokon måte vere kriminaliserande i seg sjølv jfr «Åndsverkloven kapittel 7 & 8» (Lovdata,u.d). Det å bruke sunn fornuft og kontinuerlig vurdere om bileta er etisk forsvarleg å publisere er på mange måtar den viktigaste og den skjulte hugseregelen i arbeidet med emnet personvern og opphavsrett.  

__________________________________________________________________

Kjeldeliste

Kunnskapsløftet (2008): Kunnskapsløftet – fag og læreplaner i grunnskolen. Pedlex norsk skoleinformasjon

Lovdata, u.d: Lov om opphavsrett til åndsverk m.v. Henta 22.11.2011frå http://www.lovdata.no/all/tl-19610512-002-043.html#45c

---

[1] «bruk av andres tekster» betyr bruk av bilete, musikk, filmar, og skriftlige tekster.

[2] verkshøydekravet; Fotografiet er eit åndsverk – eit fotografisk verk